Zaproszone przez Fundację ekspertki -p. Anna Szłapa i p. Agnieszka Pawlikowska – omówiły zarówno sposoby w jakie rodzice mogą zapewnić swoim dzieciom bezpieczeństwo w sieci jak i wpływ, jaki przeniesienie nauki do internetu miało na codzienność uczniów. 

Dominującym tematem w webinarium był internet, postrzegany zarówno jako potężne narzędzie wspierania nauki jak i potencjalne źródło zagrożeń. Ekspertki, które są doświadczonymi nauczycielkami i wychowawczyniami, podzieliły się swoją wiedzą z uczestnikami spotkania.

Nauka w sieci

Rok 2020 był wyjątkowy ze względu na pandemię COVID-19, która dramatycznie odmieniła niemal wszystkie aspekty życia codziennego, między innymi poprzez przeniesienie całej edukacji na model zdalny, realizowany przez internet. 

Przeprowadzony na wielką skalę eksperyment postrzegany jest jako udany – 60 proc. uczniów i rodziców dobrze oceniło przygotowanie szkół do nauki zdalnej. Jest to w ogromnym stopniu zasługa nauczycieli, z których 87 proc. nie otrzymało wsparcia technicznego i musiało samodzielnie opanować narzędzia do nauki zdalnej. 

Jednak nawet mimo pozytywnych ocen, zarówno nauczyciele jak i uczniowie wskazywali, że tęsknią za bezpośrednim kontaktem i atmosferą nauki w szkolnej klasie. 

Utrudnione relacje

Podstawowym wyzwaniem wskazywanym przez ekspertki były zaburzone relacje w środowisku uczniowskim. Wyzwaniem jest również wiele godzin spędzanych przed ekranem komputera, w jednej pozycji, co prowadzi do podobnych dolegliwości z jakimi zmagają się dorośli wykonujący pracę siedzącą. 

Zapytani przez ekspertki uczniowie wskazywali między innymi, że ich “oczy umierają” a sama nauka jest bardziej wyczerpująca niż gdy odbywa się w budynku szkolnym. Problemem jest między innymi brak wyraźnego rozgraniczenia między szkołą a domem, faktem, że w trakcie lekcji słychać odgłosy domu a w samej lekcji można brać udział w dresach i piżamie, co źle wpływa na motywację. 

Jeden z uczniów wskazał, że ze względu na zamknięcie i zdalną naukę spędza przy komputerze nawet 14 godzin. 

Poczucie osamotnienia

Dzięki poluzowaniu obostrzeń niektórzy uczniowie mieli okazję spotkać się po wakacjach z kolegami i koleżankami z klasy. Jednak wbrew intuicji, spotkania te nie zawsze były łatwe. Uczniowie mówili, że po kilku miesiącach odosobnienia mieli trudność w bezpośrednich kontaktach z rówieśnikami, a jeden z uczniów napisał, że “przez dłuższą chwilę stał w milczeniu i nie wiedział jak zagadać”. 

Jednocześnie zdaniem ekspertek uczniowie tęsknili przede wszystkim za “poczuciem normalności” i uregulowanym rytmem nauki i odpoczynku narzucanym przez zajęcia odbywające się stacjonarnie w szkole. 

Bezpieczeństwo w sieci

Druga część webinarium poświęcona była zasadom zapewniania dzieciom bezpieczeństwa w sieci. Zapewnianie bezpieczeństwa najmłodszym użytkownikom sieci jest szczególnie skomplikowanym zagadnieniem, gdyż wymaga znalezienia równowagi między wolnością młodego człowieka a kontrolą nad jego zachowaniem. 

Dlatego zdaniem zaproszonych przez Fundację ekspertek tak istotna jest rola rodziców i nauczycieli jako przewodników po cyfrowym świecie. W tej chwili już 90 proc. dzieci w wieku 7-15 lat korzysta z internetu, a najczęściej wybieranym w tym celu urządzeniem jest smartfon. 

Zagrożenia w sieci

Wśród najczęściej występujących zagrożeń ekspertki wymieniły: 

• Cyberprzemoc – jest to zarówno agresja słowna w sieci jak i prześladowanie i publikowanie ośmieszających informacji na temat prześladowanego dziecka. Nawet 32 proc. dzieci padło ofiarą internetowej agresji a ponad 60 proc. się z nią zetknęło. 
• Kradzież tożsamości – może być dokonana zarówno w celu uzyskania dostępu do prywatnych plików (na przykład zdjęć), jak i pieniędzy na wirtualnych kontach i kartach kredytowych
• Wirusy i złośliwe oprogramowanie – dzieciom i młodzieży często brakuje doświadczenia w używaniu komputera i mogą niechcący uruchomić program, który uszkodzi komputer lub uniemożliwi dostęp do danych na nim zawartych

W tym kontekście tym bardziej niepokojące, że nawet 23 proc. rodziców nigdy nie rozmawiało ze swoimi dziećmi o możliwych zagrożeniach czyhających w Internecie oraz sposobach na ich uniknięcie. 

Ekspertki wskazały, że niewiedza opiekunów bywa niepokojąca – aż 25 proc. internautów poniżej 9 roku życia ma konto na Facebooku, choć regulamin portalu zakazuje korzystania użytkownikom poniżej 13 roku życia. 

Jednocześnie zarówno młodzi jak i starsi internauci nie zawsze są świadomi, że to, co napiszą w internecie często jest niemożliwe do skasowania. W rezultacie żart lub nieprzemyślany tekst mogą w przyszłości utrudnić dostanie wymarzonej pracy lub zacząć żyć własnym życiem, skazując autora na łatkę rasisty lub agresora. 

Przede wszystkim nauczać

Eskpertki wskazały, że złym pomysłem jest całkowite blokowanie dziecku dostępu do internetu. Należy jednak nauczyć je jakie zagrożenia mogą je tam spotkać oraz jak na nie reagować – najważniejsze jest w tym przypadku zbudowanie zaufania między dzieckiem a opiekunem i uzmysłowienie, że może liczyć na pomoc. 

Prowadzące zwróciły również uwagę na to,, że obecnie istnieje wiele narzędzi cyfrowych, które pozwalają odfiltrować dużo szkodliwych treści, między innymi blokujących portale społecznościowe i pornograficzne. Jednak podkreślały, że nawet najdroższe i najlepsze oprogramowanie nie zastąpi dialogu, wiedzy i zaufania między dzieckiem a opiekunem. 

Podsumowanie

Po prezentacjach ekspertki przewidziały czas na sesję pytań i odpowiedzi. Webinarium zostało nagrane i jest obecnie dostępne w serwisie internetowym YouTube. Fundacja przewiduje kolejne wydarzenia i wykłady internetowe o których będzie informować na bieżąco. Gorąco zapraszamy.